Van scholing op ict-gebied tot het creëren van een feedbackcultuur tussen leraren: het leerlab Professionalisering met leraren heeft verschillende manieren van professionaliseren verkend. Vijf leraren aan het woord over hun eigen groei en wat hun tips zijn voor andere leraren. Hoe neem je als docent regie over je eigen professionalisering?
“Onze studiedag ‘nieuwe stijl’ is heel goed ontvangen”
Docent biologie Bart Broek, Agnieten College Zwartsluis:
“Doordat de dagelijkse lessen voorgaan, komt de eigen professionalisering voor veel leraren op een tweede plan te staan. Zonde! Mensen die de ruimte krijgen én pakkenom te groeien worden enthousiast en dat straalt weer uit op de school en leerlingen. We zijn het verplicht aan onze leerlingen om ons zelf te blijven ontwikkelen en zelf die regie te pakken over eigen professionalisering. Wat overigens niet wegneemt dat het mooi zou zijn 
als er vanuit de schoolleiding aan leraren structuur wordt gegeven om te professionaliseren en zij deze groei zouden stimuleren en faciliteren. Voorheen lag bij mij de focus vooral op hoe ik zelf bezig was om mijn onderwijs vorm te geven, die individuele aanpak is compleet omgedraaid naar samen dingen voor elkaar krijgen. Ik geloof dat als je op school echt iets wilt veranderen het belangrijk is dat je dat in teamverband doet. Samen sta je letterlijk sterker en is er vaak meer mogelijk dan je denkt. Om ontwikkelingen bij ons op school te stimuleren, hebben wij leraren een studiedag laten organiseren voor hun eigen team. Dat was niet alleen goed voor het groepsgevoel, maar zo maakten we ook efficiënt gebruik van alle kennis die in huis is. Deze studiedag ‘nieuwe stijl’ is heel goed ontvangen. Verder heb ik de afgelopen tijd geleerd om in een veranderproces goed te kijken: waar zitten mensen in het proces en waar kan ik aanhaken? Luisteren naar elkaar is daarbij belangrijk. Net als weten welke vragen er spelen. Een cultuurverandering heeft tijd nodig. Alleen als mensen samenwerken én zich gehoord voelen, kun je samen voorwaarts.”
“Alles wat ik zelf leer, deel ik met mijn collega’s”
Docent aardrijkskunde Rhea Flohr, Antoon Schellenscollege:
“Ik heb geleerd om met meer afstand te kijken naar wat er op mijn eigen school al gebeurt. Voorheen was ik gefocust op hoe ik het in mijn eigen les beter kon doen, nu ben ik meer geneigd om schoolbreed te kijken. Mijn blik is hierdoor letterlijk verruimd. Ook heb ik meer rust gekregen om te luisteren naar wat er al op school is en vraag ik beter bij collega’s door waar zij naartoe willen en wat zij daarvoor nodig denken te hebben. Daarom heb ik onder meer samen met collega’s een intern scholingstraject ontwikkeld op basis van de 
scholingsbehoeften van leraren. In de toekomst wil ik mij nog meer bezig gaan houden met verandertrajecten. Geweldig om te zien dat, door goed te kijken naar je onderwijs en daarover met elkaar in gesprek te gaan, je met kleine aanpassingen grote resultaten kunt behalen. Verder ben ik heel actief op Twitter, lees veel boeken, blogs en praktijkvoorbeelden. Alles wat ik zelf leer met betrekking tot professionaliseren en veranderen deel ik met mijn collega’s. Zowel face-to-face als op mijn eigen website. Ik stimuleer hen dat andersom ook te doen. Daarnaast probeer ik geregeld een kijkje in de klas te nemen bij andere leraren. Zowel binnen als buiten mijn school. Ik heb een lijstje van scholen die ik nog wil bezoeken!”
“Ik geloof veel meer in het goede voorbeeld geven”
Docent Nederlands Nelleke van der Meer, Scala College:
“Zelf geloof ik er heilig in dat het anders moet in het onderwijs. Voorheen wilde ik collega’s daarvan overtuigen. Tegenwoordig geloof ik veel meer in het goede voorbeeld geven. Ik krijg de ruimte van mijn schoolleiding om te experimenteren. Door zelf veel uit te proberen hoop ik voor collega’s een bron van inspiratie te zijn en zorg ik 
ervoor dat het niet alleen bij een goed idee blijft. Ik pak mogelijkheden aan als ze zich voordoen en vraag me steeds af: wat verbeter ik door dit te doen voor het onderwijs en voor mijzelf? Mijn tip zou wel zijn als je iets wilt uitproberen om het samen met collega’s te doen. Samen sta je sterker en is het effect groter. Daarbij werkt het als een stok achter de deur. Als je vertelt dat je op een nieuwe manier gaat lesgeven wil je een paar maanden later aan je collega’s of schoolleiding verantwoorden welke stappen je hebt genomen en wat het je heeft opgeleverd. Ik heb ook de cursus Veranderkracht gevolgd.Dit heeft mij meer bewust gemaakt van mijn eigen positie in een verandertraject. Daarnaast heb ik diverse workshops mogen geven op verschillende bijeenkomsten en heb ik meegeholpen aan Edualdo.nl; een platform voor vragen in het onderwijs. Hoewel ik in beide rollen ‘de expert’ was, heb ik hier zelf ook veel van opgestoken.”
“Ik laat collega’s nu weten wat ik van plan ben”
Docent biologie Frans Droog, Wolfert Lyceum:
“De afgelopen jaren ben ik collega’s veel actiever gaan betrekken bij mijn eigen professionalisering. Zo wisten 
veel collega’s niet eens dat ik grondlegger ben van het professionaliseringsplatform The Crowd en medeoprichter van: edCampNL, MeetUp010 en MeetUpNL. Dit zijn bijeenkomsten die door en voor de leraar georganiseerd worden. Ik heb geleerd dat het belangrijk is, zeker als je een grote verandering wilt doorvoeren op school, om collega’s al in een vroeg stadium te betrekken. Alleen dan weten ze wat je van plan bent en kan het landen in de organisatie. Voorheen stond in de eerste plaats voorop wat ik wilde leren. Om ook anderen te stimuleren om de regie te pakken van hun eigen professionalisering, organiseer ik samen met collega’s een studiedag. Het doel is om na afloop van die dag de Dalton-waarden in combinatie met kennis over het puberbrein meer vorm te geven. De meestmakkelijke en laagdrempelige manier om jezelf te blijven ontwikkelen, is voor mij het volgen van de juiste mensen op Twitter en Facebook. Daar doe ik zoveel inspiratie op! Ik ben ook gegroeid door wat ik gezien heb bij de andere scholen. Bijvoorbeeld hoe je meer gebruik kunt maken van de expertise die er binnen een school is. Een belangrijke les voor mij was dat ik soms iets te snel wil en dus af en toe even op de rem moet trappen. Alleen dan kun je samen die finish over!”
“Ik kan een rol van betekenis spelen bij veranderingen”
Docent Nederlands, rekenen en mens en maatschappij Cindy te Raa, C.T. Stork College:
“Ik ben onder andere gegroeid doordat ik interessante workshops heb gevolgd. Zo heb ik handvatten gekregen om feedback te geven. Dat is iets wat ik daarvoor best lastig vond. Als ik wat weerstand voel in gesprekken met 
collega’s of ouders bijvoorbeeld. Ik heb geleerd om op dat soort momenten beter door te vragen en het gesprek een andere wending te geven wanneer ik merk dat het vastloopt. Waar ik ook veel van heb geleerd zijn de verschillende gesprekken met collega’s van andere scholen. Wat doen zij om hun onderwijs te vernieuwen, hoe pakken zij dit aan en wat levert dat op? Hierdoor heb ik zelfs een andere blik op het onderwijs heb gekregen. Ik durf mij daar ook meer over uit te spreken en heb het gevoel dat ik zelf een rol van betekenis kan spelen bij de veranderingen bij ons op school. Zo heb ik samen met een aantal collega’s een observatietool gemaakt, die leerkrachten volgend schooljaar kunnen gaan inzetten om een digitale leeromgeving te ontwikkelen. Om de tool te gebruiken zetten weeen vorm van maatjesleren in. Waarbij leraren om van elkaar te leren een kijkje bij elkaar in de klas gaan nemen.Zo maken we gelijk een koppeling naar het ontwikkelen en professionaliseren van leraren op het gebied van digitale werkvormen.”
