De Mavo Vos in Vlaardingen startte in 2015/2016 met keuzewerktijd voor alle brugklassen. Wat werkt goed en wat nog niet? Leerlingen Manon en Burhan geven uitleg. “In een gewone les kun je soms niet al je vragen stellen.”
Keuzewerktijd volgens leerlingen
Voor de Mavo Vos is de keuzewerktijd een eerste stap naar meer maatwerk voor leerlingen. Elke maandag, dinsdag en donderdagmiddag tussen 12:00 uur en 14:00 uur kiezen de eerste en tweedejaars leerlingen via Magister naar welk vak ze gaan. Er zijn coachuren om leerlingen hierbij te helpen. Tijdens de kwt-uren werken de leerlingen zelfstandig. De leraren zitten in een vast lokaal, zijn beschikbaar voor vragen en geven extra uitleg wanneer dit nodig is. Toch is het voor leerlingen vaak nog onduidelijk wat er tijdens de keuzewerktijd precies van ze verwacht wordt. Leerlingen Manon en Burhan uit 2 mavo vertellen hoe zij hierover denken.
Elke leerling kiest anders
Hoe leerlingen kiezen verschilt per leerling. Burhan schrijft zich vaak in voor de vakken waar ook zijn vrienden zitten. “Ik vind het gezellig om samen met vrienden te zitten. Ik durf mijn vrienden ook makkelijker iets te vragen als ik het niet snap,” vertelt hij. “Ik ben in alle vakken eigenlijk wel goed, dus het maakt mij niet zoveel uit waar ik zit.” Manon kiest juist voor de vakken die ze lastig vindt. “Frans is moeilijk, dus dat kies ik vaak. En als ik een toets heb, schrijf ik me in voor dat vak, zodat ik nog mijn laatste vragen kan stellen over de stof.”
Huiswerk maken tijdens keuzewerktijd
Dankzij de kwt-uren hebben de leerlingen hun huiswerk vaak al af voordat ze naar huis gaan. Heel fijn, vindt Manon: “Zonder de keuzewerktijd zou ik veel meer huiswerk hebben. Ik ben snel afgeleid, dus ik vind het fijn om op school huiswerk te kunnen maken en te kunnen leren.” Burhan vertelt dat veel leerlingen de keuzewerktijd ook gebruiken om te gamen of gewoon om te kletsen. “Dat is gezellig, maar ik ben ook wel snel afgeleid als ik met vrienden zit. Vooral als ik net serieus met een opdracht bezig ben.”
Behoefte van de leerling
Natuurlijk brengt de keuzewerktijd ook uitdagingen met zich mee. Veel leerlingen willen bijvoorbeeld extra hulp voor wiskunde en schrijven zich dan voor dit vak in. Maar omdat er maar één wiskundedocent is, is dit vak vaak al vol. Kirsten de Jong, docent Frans: “We moeten nog meer gaan werken vanuit de behoefte van de leerling. Als er behoefte is aan extra begeleiding voor wiskunde, dan moeten we zorgen dat we dit kunnen leveren.”
Ervaren dat vragen stellen nut heeft
Leerlingen werken zelfstandig en worden geacht zelf om hulp te vragen. Dit gaat niet vanzelf, ziet ook Kirsten. “Leerlingen moeten ervaren dat het stellen van vragen nut heeft. Ze hebben vaak nog niet door wat ze uit de les kunnen halen.” Burhan en Manon zien wel een verschil met de reguliere lessen: “In een gewone les kun je soms niet al je vragen stellen,” zegt Burhan. “En in de keuzewerktijd is er ook ruimte om vragen te stellen over een ander vak dan waar je mee bezig bent,” vult Manon aan.
Wennen voor leraren
Dit laatste zorgt bij een aantal leraren soms wel voor wat ongemak. “Leerlingen kunnen ook met vragen komen over een ander vak,” vertelt Kirsten. “Bij sommige leraren heerst een soort angst dat ze van alles moet weten, terwijl dit helemaal niet hoeft. Je kunt de leerlingen ook gewoon naar een andere docent sturen, of een andere leerling vragen te helpen,” legt ze uit. De keuzewerktijd vraagt dus om flexibliteit, ook van leraren. Zo wordt coaching een steeds belangrijkere vaardigheid voor de docent om de leerling te begeleiden bij het zelfstandig werken.
Coachgesprekken met de mentor
Onderbouwleraren hebben nu elke week één coachuur in hun rooster staan, waarin ze individuele gesprekken voeren met hun leerlingen. Ze hebben hiervoor coachtrainingen gevolgd. Wel kan er nog meer uitgehaald worden, zegt docent Mens & Maatschappij Maarten. “Ik zie de leerlingen nu één keer in de vijf weken, tien minuten per leerling. Dit is te weinig om ze echt te kunnen coachen.”
Tip van een leerling
Maarten ziet een groot verschil tussen de leerlingen. “Sommige leerlingen hebben veel baat bij het coachen. Ze bereiden het gesprek goed voor en doen wat met je feedback. Deze leerlingen help ik ook met het inplannen van de kwt-uren. Andere leerlingen hebben veel minder behoefte aan begeleiding en zijn dan ook minder makkelijk te coachen.” Manon heeft nog wel een tip: “Nu bespreken we vooral de cijfers. Misschien werkt het beter als je met je coach bespreekt wat voor hulp je nodig hebt, of hoe het thuis gaat.”
Wensen voor de toekomst
De komende tijd gaat de Mavo Vos de keuzewerktijd verder ontwikkelen. Kirsten: “Leerlingen kiezen vaak voor Nederlands en wiskunde, dus dit aanbod willen we verhogen. Evenals het aantal coachingsuren, om leerlingen nog beter te kunnen ondersteunen en begeleiden in het maken van keuzes.” Ten slotte wil de school de meerwaarde van keuzewerktijd nog meer zichtbaar maken. “Het gaat niet ten koste van een lesuur. Het is juist een aanvulling, waarbij de behoefte van de leerling centraal staat.”
