Het Anna van Rijn College biedt leerlingen onder andere de mogelijkheid om extra vakken te volgen. Onderwijscoördinator, kwaliteitsmanager en docent lichamelijke opvoeding Ilonka van der Knaap en teamleider bovenbouw vwo Wouter Luckel vertellen hoe zij meer gepersonaliseerd leren én examineren in de praktijk brengen.
Onderscheiden
Ilonka: “Een aantal jaar geleden ontstond de noodzaak tot verandering. De aanmeldingen van nieuwe leerlingen liepen terug en we wilden ons meer onderscheiden van andere scholen voor voortgezet onderwijs in de buurt.” Er kwam een nieuwe visie, die ondersteund werd door zowel de schoolleiding, leraren als leerlingen.
Kiezen of delen
Het onderwijsconcept is gericht op het bieden van keuzes. Wouter: “Leerlingen waarderen het als ze actief bij hun onderwijsleerproces worden betrokken. We zorgen er daarom voor dat ze zelf lessen mogen kiezen. In de A-lessen wordt het kerncurriculum gegeven. Leerlingen zitten tijdens deze lessen klassikaal bij elkaar. In de onderbouw kunnen leerlingen daarnaast kiezen voor R-lessen, denk aan mentoruur, schoolvakken of talentprogramma’s. In de bovenbouw komen daar V-lessen bij, dat zijn extra lessen naar keuze. Dankzij de R- en V-lessen, die om de acht weken wisselen, is het aan de leerlingen zelf of ze kiezen voor verdieping en verrijking of voor een heel nieuw vak.”
Rooster
Leerlingen kiezen om de acht weken hun R- en V-lessen. Organisatorisch een hele uitdaging. Daarom heeft het Anna van Rijn College een roostersysteem en een contacturenplanner gekregen. Middels deze contacturenplanner kunnen leerlingen online, zelfstandig op hun eigen device de uren kiezen in hun rooster.
Talentontwikkeling
Het uitgangspunt van de nieuwe visie is onderwijs op maat. Wouter: “We willen eruit halen wat erin zit bij leerlingen. Ook is er meer ruimte voor talentontwikkeling.” Ilonka: “We leiden in de talentklassen van de Microsoft Imagine Academy op voor erkende certificaten, zodat een leerling er in de toekomst ook echt iets mee kan. Zo kunnen onderbouwleerlingen een cursus typen volgen, maar leerlingen doen ook aan dans en volgen Chinees. Iets buiten de normale lessen doen, motiveert. Dat blijkt maar weer.” Wouter: “Zo hebben we een leerling die Nederlands kampioen Excel is, dat is enorm inspirerend voor iedereen!”
Extra vak
Een aantal leerlingen op het Anna van Rijn College volgt naast zijn of haar havo- of vwo-vakkenpakket een of meer extra vakken. Het lessysteem met V-lessen leent zich beter voor het volgen van extra vakken dan de aanpak van meer reguliere scholen. De keuze voor een extra vak is niet vrijblijvend, want leerlingen doen in principe ook examen in deze vakken. Doordat de lessen om de acht weken wisselen, wordt per periode gekeken waar de mogelijkheden liggen om het extra vak goed in te passen. Wouter: “We gooien niet het rooster om voor deze extra vakken, dat betekent dat hiervoor ook een beroep op leerlingen buiten schooltijd wordt gedaan.”
We gaan ervoor!
Op dit moment volgen zo’n 45 leerlingen één vak of meer buiten het rooster om met het doel hier ook examen in te gaan doen. Een extra vak volgen betekent dat je theoretisch op een bepaald moment een van je (andere) vakken kunt laten vallen en toch je diploma kunt halen. Wouter: “Dit is mogelijk, maar op deze mogelijkheid wijzen leraren leerlingen niet. De intentie is: we gaan er helemaal voor!”
Vervroegd examen
Het is ook mogelijk om vervroegd examen te doen of op een hoger niveau. Ilonka: “Voor een enkele getalenteerde leerling, is het zelfs mogelijk om gespreid examen te doen. Dat wil zeggen dat in leerjaar 5 al een of meerdere vakken worden afgesloten met het CE, zodat er in leerjaar 6 ruimte ontstaat om een module te volgen op de universiteit.”
Samenwerking vervolgonderwijs
Hiervoor loopt al een samenwerking met een universiteit. Wouter: “We zouden dit graag verder uitbouwen met andere hbo-instellingen en universiteiten. Ook met het oog op het maken van de juiste studiekeuze. Nu komt ongeveer de helft van de studenten er na een jaar achter dat ze niet de juiste keuze hebben gemaakt.”
Gecombineerd diploma
Binnen de bestaande regelgeving heeft het niet veel meerwaarde voor een havoleerling om examen te doen op vwo-niveau. Ilonka: “Het certificaat dat wij daarvoor maken is niet officieel erkend. We denken nu aan een gecombineerd diploma: een havodiploma waarvan meerdere vakken op vwo-niveau zijn gevolgd.” Wouter: “In de toekomst willen we ernaartoe dat zo’n document laat zien wat een leerling extra heeft gedaan wat van waarde is voor de student en de vervolgonderwijsinstelling.”
Rol docenten
De leraren van het Anna van Rijn College hebben bijscholing gekregen in differentiëren in de klas en in ict-vaardigheden. Om de leerlingen goed te kunnen monitoren komen mentoren van het eerste leerjaar elke veertien dagen bij elkaar om te overleggen: hoe gaat het en waar is extra ondersteuning nodig?
Op de goede weg
Ilonka: “Het is gaaf om op een school te werken die wat gepersonaliseerd leren en examineren betreft vooruitloopt. Natuurlijk kan het altijd nog beter, maar we zitten op de goede weg. Twee jaar na de invoering zaten we weer op het oorspronkelijke aantal scholieraanmeldingen!”
Meer praktijkvoorbeelden over flexibele examinering:
Bekijk ook dit praktijkvoorbeeld van het Anna van Rijn College over evalueren.
