Het Vathorst College organiseerde een studiedag met als thema ‘Leerlingen eigenaar leerproces’. Naast leraren waren er ook leerlingen uitgenodigd om mee te denken. Bekijk de invulling en de uitkomsten van deze middag.
Vaardighedenrubrics
Het Vathorst College heeft vaardighedenrubrics overgenomen en uitgebreid en noemt het de Vathorst vaardigheden. Dit zijn:
- leerstrategieën toepassen
- reflecteren
- samenwerkend leren
- regie nemen voor het eigen leerproces
- studievaardigheden
Aan de hand van deze rubrics worden leerlingen gestimuleerd om doelen te stellen en keuzes te maken.
Spreken we dezelfde taal?
Omdat niet alle leraren op de hoogte waren van deze Vathorst vaardigheden of het belang ervan, hebben leraren Loes Karsten en Teijl van Beest een studiedag georganiseerd. Loes Karsten: “Het doel was om als lerarenteam hetzelfde uitgangspunt te hebben, dezelfde taal te spreken. Waar hebben we het over als het gaat om zelfverantwoordelijk leren? En welke rol hebben de Vathorst vaardigheden daarbij?” Op de studiedag waren naast alle leraren ook 25 leerlingen uitgenodigd. “We kunnen wel over leerlingen praten, maar het is beter om met ze te praten over hun onderwijs”, legt Loes uit.
Hoe werkt het puberbrein?
De studiedag begon met een lezing van prof. dr. Renate de Groot (Open Universiteit) met als titel ‘Zelfregulatie en het Puberbrein?!’. In de lezing kwam onder andere naar voren hoe het komt dat pubers wel een avondje bioscoop kunnen plannen, maar het ophalen van een onvoldoende in een paar maanden veel moeilijker is. En hoe kan je daar als ouder of docent mee omgaan? Volgens de Groot is het langetermijndenken voor pubers lastig, maar als je ze stap voor stap meeneemt, bijvoorbeeld met vaardighedenrubrics, kunnen ze wel degelijk leren plannen.
Weektaken
Loes: “Het verhaal van prof. dr. Renate de Groot bood praktische tips en handvatten om ons onderwijs op in te richten. Zo bleek het verstandig om taken voor leerlingen uit de onderbouw in weektaken te verdelen omdat dat beter te overzien is.”
Concrete voorstellen
Na de lezing gingen leraren en leerlingen in groepjes drie vragen beantwoorden. De uitkomsten moesten voorstellen zijn voor het verbeteren van het onderwijsproces.
- Welke inzichten kwamen uit de lezing?
- Hoe verbind je de Vathorst vaardigheden met ‘het puberbrein’? Noem 2 concrete voorbeelden en 2 aanbevelingen.
- Hoe kan het onderwijsproces worden verbeterd aan de hand van de lezing en de Vathorst vaardigheden? Doe een voorstel in de vorm van een pitch.
Lessons learned
De studiedag heeft een aantal inzichten opgeleverd.
- Zo is gesproken over het voeren van driehoeksgesprekken met leerling, ouders en docent. Een aantal jaar geleden gebeurde dat al op het Vathorst, maar aan de hand van de vaardighedenrubrics ‘Regie nemen’ en ‘Reflecteren’ zou het in een nieuwe vorm terug kunnen komen.
- Een ander voorstel is om de iSelf (een vragenlijst over vaardigheden) ook aan het begin van het examenjaar af te nemen om de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen in kaart te brengen.
- Alles valt en staat met de begeleiding van leerlingen. Daarom is er naast de mentor ook de vakdocent die didactisch coacht. Er wordt al veel van een mentor gevraagd.
Extra draagvlak
Los van de concrete verbetervoorstellen is dankzij de studiedag het belang van de Vathorst vaardigheden duidelijk geworden. Hiermee is er extra draagvlak gecreëerd. De reactie van een van de leraren was dan ook: “Nu weet ik weer waarom het belangrijk is.” De docenten op het Vathorst College zijn verdeeld over vaste teams in leerhuizen. Loes: “Het is aan de leerhuisteams om de Vathorst vaardigheden een vaste plek te geven.” Hoe dit ingezet kan worden komt tijdens de volgende studiedag aanbod.
Gouden tip: nodig leerlingen uit
Leerlingen reageerden heel enthousiast op de uitnodiging om deel te nemen aan de studiedag. De leerlingen werden niet gecompenseerd voor hun deelname en waren dus intrinsiek gemotiveerd. Gedurende de studiedag bleek dat leerlingen goed konden praten over hun eigen leerproces. Loes: “Op de lezing reageerden de leerlingen zeer positief. Het gaf herkenning en erkenning. We hadden ze bovendien een concrete rol gegeven door ze te laten pitchen. Achteraf heeft deze studiedag ons geleerd om altijd leerlingen te betrekken als het over leerlingen gaat.”
Bekijk de presentatie van prof. Dr. Renate de Groot over zelfregulatie en het puberbrein.