Op weg naar leren in de praktijk

Download de online versie

Hoe kom je tegemoet aan de wens om te leren in de praktijk en hoe organiseer je dit? Lees het hier.

Zeven docenten uit de innovatiewerkgroep Praktijkgericht leren van Leerling 2020 bedachten een stappenplan waarmee je als docent eenvoudig aan de slag kunt.

In de echte wereld gebeurt het

Leren in de praktijk geeft betekenis aan de lesstof en heeft een positief effect op de motivatie van leerlingen. Buiten de les, op excursie of bij een bedrijf, ontdekken ze waar hun interesses liggen en waar ze goed in zijn. Daardoor begrijpen leerlingen beter waarom ze leren. In de echte wereld gebeurt het! En dat is de plek waar leerlingen de noodzakelijke vaardigheden kunnen ontwikkelen.

Stap voor stap aan de slag

Wil je aan de slag met leren in de praktijk maar weet je (nog) niet goed hoe? Tip: begin klein. Je hoeft niet heel innovatief of creatief te zijn om leerlingen in de praktijk te laten leren. Een activiteit buiten het lokaal of een gastles door een externe is ook al op de praktijk gericht. Wil je juist wel een bedrijf bezoeken? Die zijn – vaker dan je misschien denkt – bereid om mee te werken. Gebruik je netwerk en praat erover met collega’s.

Wil jij ook aan de slag? Gebruik dan het stappenplan ‘On The Roadmap’. Er is een online, interactieve versie en een versie om uit te printen. Om je collega’s enthousiast te maken kun je ook dit teaser filmpje laten zien:

Voorbeelden uit de praktijk

Leren in de praktijk kan in de onder- én bovenbouw en op vmbo-, havo- en vwo-niveau. Drie docenten uit de innovatiewerkgroep vertellen hoe zij dat aanpakken en waarom zij het zo belangrijk vinden.

Katja Korver, docent Frans op het Tabor College

“Hoe leer je een andere taal? Door het veel te spreken! Ik zag dat mijn leerlingen in havo 3 dat taalcontact missen. Daarom neem ik ze een dag mee naar het Belgische Namen. Al googelend kwam ik terecht bij een organisatie die deze excursies coördineert. De leerlingen worden in groepjes gekoppeld aan een Belgische student die hen opdrachten in het Frans geeft.”

Voorbereiding
“Met een lessenserie van 7 weken bereid ik de leerlingen voor op de excursie. Ze oefenen met gesprekjes, ik maak Kahoots en een dossier in Quizlet. Ook maken ze een presentatie in het Frans over hun woonplaats. Na aankomst in Namen kijken ze eerst een Franse film. Dat maakt de overgang naar zelf Frans praten wat makkelijker. Daarna gaan ze de stad in voor de opdrachten. Ik blijf in de buurt maar ook uit het zicht. Want als ze me zien, komt er geen woord Frans meer over hun lippen.”

De weg vragen
“In een café praten ze met een student over familie, school en vrije tijd. Op het station moeten de leerlingen in minstens drie zinnen de weg vragen en op het gemeentehuis geven ze de presentatie over hun woonplaats. Voor elke opdracht krijgen ze een score. Na afloop geef ik iedere leerling een taalpaspoort met de scores en het bijbehorende taalniveau. In de bus naar huis laat ik ze via een enquête reflecteren op de dag. Ik merk dat mijn leerlingen heel gemotiveerd zijn én heel eerlijk in hoe het ging. En het leuke is dat ik letterlijk in de praktijk het effect van mijn lessen zie!”

Evi Haan, docent TOP, de Prinsentuin van Cooth

“Leren in de praktijk haalt het beste in leerlingen naar boven. Ze kunnen veel meer dan we denken. Ik zie dat bij het vak TOP (Talenten Ontdek Plek), waarbij ze in groepjes aan een project werken. Zo leren ze waar ze goed in zijn, waar hun interesses liggen en wat hun valkuilen zijn. Dat helpt om een profielkeuze te maken. Een voorbeeld is project ‘Gezond maakt slim’ in 1 vmbo. Een kinderarts gaf een gastles over wat een gezonde leefstijl is en waarom dat belangrijk is. Ook draaide er een Fit Coach met ons mee. Zij legde onder meer uit wat calorieën zijn en het belang van bewegen.”

Passende opdrachten
“Aan ieder thema kun je opdrachten koppelen, ook vakoverstijgend. De leerlingen moesten bijvoorbeeld een ideaal dagmenu samenstellen en zestigplussers interviewen over hoe het vroeger was, zonder McDonalds. Bij gym ontwikkelden ze een bootcamp waarbij ieder groepje een spiergroep als aandachtspunt had. Voor economie maakten ze een enquête welke gezonde snack medeleerlingen in de aula willen kopen. Deze producten hebben ze ook echt ontwikkeld, en zijn door een professionele kok en de Fit Coach beoordeeld. De winnende snack verkopen we nu op school, dus leerlingen zien concreet resultaat van wat ze bedenken.”

Kijk bij andere scholen
“Als je dit op jouw school wilt invoeren, kom dan vooral kijken hoe wij of andere scholen het doen. Gebruik je netwerk, ook om kosten te vermijden. En communiceer goed naar leerlingen, ouders en leidinggevenden wat je plan is. Met enthousiasme bereik je veel!”

Angelique van der Meer, docent Wiskunde, de Prinsentuin van Cooth

“Mijn leerlingen zijn zo veel meer betrokken bij hun eigen leerproces als ze in de praktijk leren. Ik haal daar veel meer rendement uit dan als ik voor de klas sta ‘te zenden’. Ook een vak als wiskunde leent zich er prima voor: kijk om je heen en zoek zeven ruimtelijke figuren. Dat laat ik mijn leerlingen in 1 vmbo bijvoorbeeld buiten doen. Eerst leren ze met het boek welke ruimtelijke figuren er zijn en daarna gaan we op pad.”

Bewijs wat je ziet
“Ik laat ze zo veel mogelijk kubussen, balken, cilinders en prisma’s zoeken. Voor elk figuur krijgen ze punten. Zo leren ze om zich heen te kijken en op een creatieve manier daar verslag van doen. Dat kan met een fotocollage of een vlog, als het maar hun eigen creatie is. Leren in de praktijk is niet voor alle leerlingen even makkelijk. De één raakt in de stress omdat hij niet weet hoe hij foto’s van zijn mobieltje op de computer krijgt. Lukt dat, dan heeft hij een grote stap gezet. Andere leerlingen zijn juist heel fanatiek en vinden het geweldig om zo te leren.”

Bron van inspiratie
“De leerlingen worden echt eigenaar van hun leerproces en ik krijg beter inzicht in hun leercurve. Zo’n praktijkgerichte opdracht hoeft trouwens echt niet perfect te zijn. Ik ben zelf niet zo creatief maar kan prima op internet zoeken naar invalshoeken. En praat erover; er is altijd wel een collega die misschien een ander vak geeft, maar toch inspiratie kan geven.”

Meer lezen

Download de online versie